پوکی استخوان ; روش های پیشگیری آن
یکی از اصطلاحات پزشکی که این روزها بسیار شنیده می‌شود، پوکی استخوان است. این عارضه با شیوع گسترده، حتی در مواردی افراد نه چندان مسن را نیز درگیر عوارض خود می‌کند. پوکی استخوان یا استئوپروز (Osteoporosis)، همانطور که از نامش پیداست، به معنی کم شدن تراکم استخوان است که بدنبال آن قدرت و استحکام استخوان کم شده و تحت این شرایط استخوان در معرض آسیب و شکستگی قرار می‌گیرد. اما علت پوکی استخوان چیست؟ در ادامه این مقاله از فوراور سنتر با ما همراه باشید.
پوکی استخوان معمولاٌ بتدریج پیشرفت می‌کند و در ابتدا، هیچ علامتی از خود بروز نمی‌دهد تا وقتی که شکستگی ایجاد شود. پوکی استخوان یا استئوپروز می‌تواند در هر استخوانی از بدن ایجاد شود ولی معمولاً شکستگی ناشی از آن، دراستخوان‌های ستون مهره‌ها، لگن و ران بیشتر دیده می‌شود.
عواملی که در ابتلا به پوکی استخوان نقش دارد
- ژنتیک : سوابق خانوادگی موثر است .
- جنسیت : در خانم ها بعد از دوران یائسگی احتمل ابتلا به پوکی استخوان بیشتر می شود .
- ورزش : استخوان سازی در افرادی که در سنین بلوغ ورزش می کنند بیشتر است .
- مصرف مواد کلسیم دار : شیر و مشتقات آن
تشخیص پوکی استخوان
در حال حاضر، قابل اطمینان ترین راه برای تشخیص پوکی استخوان، اندازه گیری تراکم استخوان با استفاده از اسکن‌های مخصوص اشعه x یا دستگاه DEXA، است. سنجش تراکم استخوان کوتاه و بدون درد است که با کمک دستگاه‌های مخصوص، چگالی استخوان‌های شما اندازه گیری می‌شود. معمولاً اسکن از لگن، ستون فقرات و در برخی موارد از ساعد گرفته می‌شود.
- اگر شما شرایط زیر را داشته باشید می‌تواند از تخفیف‌های سیستم درمانی برای گرفتن اسکن بهره ببرید:
- اگر قبلاً پوکی استخوان شما تشخیص داده شده باشد.
- یک یا چند شکستگی ناشی از پوکی استخوان داشته باشید.
- سن شما 70 سال یا بیشتر باشد.
- مبتلا به بیماری مزمنی مانند، آرتریت روماتوئید، سلیاک یا بیماری‌های کبدی باشید.
- برای یک مدت طولانی از کورتیکواستروئیدها استفاده کرده باشید.
پزشک شما قادر است مشخص کند آیا شما معیارهای دریافت تخفیف را دارید یا نه. اگر شما معیارهای دریافت تخفیف را نداشته باشید، باز هم می‌توانید اسکن را انجام دهید اما ممکن است کمی هزینه آن برای شما زیاد باشد.
راه ها و روش های بدون جراحی
بیمار لازم است که درک مناسب از تشخیص ابتلا به بیماری و چگونگی تاثیرگذاری پوکی استخوان بر زندگی خود و پیشگیری از پوکی استخوان داشته باشد. این شرایط ممکن است شامل انتخاب یک سبک زندگی سالم و تغییر در رژیم غذایی و تمرین های حرکتی باشد و در این شرایط لازم است تدابیر لازم برای جلوگیری از زمین خوردن فرد اتخاذ شود.
مصرف دارو
کنترل درد پوکی استخوان ممکن است نیازمند استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئید (NSAIDs)، داروهای نارکوتیکس، تجویز داروهای ضد التهاب، داروهای موضعی تسکین دهنده درد، مسدود کننده عصب، یا حذف عصب باشد. در صورتی که این داروها نتوانند درد بیمار را کنترل نماید، می توان با متخصصان درد در این رابطه ملاقات کرد.
روش درمان جایگزینی هورمون (HRT) یا جایگزینی هورمون استروژن (ERT) می تواند برای تعداد زیادی از زنان در دوران پس از یائسگی یا افرادی که در معرض خطر بالاتر ابتلا به پوکی استخوان باشند، مفید و موثر باشد.
همواره بیان می شود در 5 سال اول پس از یائسگی زنان به سرعت تراکم استخوانی خود را از دست می دهند. داروهای قابل مصرف برای این مشکل به صورت قرص، ژل های موضعی یا انواع مشابه آن در دسترس هستند.
داروی آلندرونات می تواند برای توقف فرآیند از بین رفتن استخوان مورد استفاده قرار گیرد. رالوکسیفن بخشی از یک گروه خاص از داروها به نام تعدیل کننده های انتخابی گیرنده استروژن (SERMs) است.
کلسیوتونین یک هورمون غیر جنسی است که فرآیند از بین رفتن استخوان را آهسته کرده و به بازیابی تراکم استخوانی کمک موثر می کند. همچنین مصرف کنندگان این دارو کاهش درد ناشی از شکستگی استخوان را گزارش کرده اند. این دارو به شکل اسپری بینی در داروخانه ها وجود دارد.
کلسیم و ویتامین دی (D) از عوامل مهم در سلامت استخوان هستند. هنگام مصرف این مکمل ها لازم است دستور العمل پزشک بطور دقیق رعایت شود. می توانید برای تامین این ویتامین ها از محصولات فوراور استفاده کنید که کاملا گیاهی بوده و کمترین عوارض را دارند.
مگنت تراپی
در مگنت تراپی از یک میدان مغناطیسی ثابت برای کاهش التهاب و افزایش سرعت بهبود بیمار استفاده می شود. با استفاده از این روش درمانی و در نظر گرفتن قطب های میدان مغناطیسی، قطب جنوب می تواند یک تاثیر الکتریکی مثبت ایجاد کند در حالی که قطب شمال یک تاثیر الکتریکی منفی ایجاد می کند که می تواند تراکم استخوانی را افزایش دهد.
با تنظیم سطح فرکانس ابزارهای مورد استفاده در مگنت تراپی می توان فعالیت یونی در یک ناحیه آسیب دیده را افزایش داد، فرآیند متابولیک را بهبود بخشید و دوره توان بخشی مورد نیاز بیمار را کوتاه کرد.
استفاده اصلی مگنت تراپی در درمان پوکی استخوان است، زیرا این روش می تواند یک راهکار دو سویه باشد که فرآیند کاهش تراکم استخوان را آهسته کرده و بطور همزمان تاثیر فیزیو الکتریک ناشی از آن باعث فعال شدن فرآیند تجدید ساختار استخوان می شود.
امکان درمان موفقیت آمیز پوکی استخوان با استفاده از روش مگنت تراپی (PMT) وجود دارد. مگنت تراپی می تواند باعث افزایش جریان خون در نواحی استخوانی آسیب دیده شده و چگالی استخوان را افزایش دهد. همچنین این روش می تواند امکان تجدید ساختار و بهبود آسیب دیدگی های غضروفی را نیز فراهم نماید.
ورزش کردن
خبر خوب برای بیماران مبتلا به پوکی استخوان این است که انجام فعالیت های حرکتی و ورزش می تواند تاثیر قابل توجه بر بهبود علایم پوکی استخوان بیماری داشته باشد. بدن انسان بسیار دینامیک است و وضعیت خود را با حرکت های مورد نیاز وفق می دهد. معمولاً افراد می دانند که انجام فعالیت های حرکتی برای حفظ سلامت مفید است.
به هر حال بعضی از انواع این حرکت ها می توانند بطور خاص در افزایش تراکم استخوانی نقش موثر داشته باشند. در این رابطه لازم است به نکات زیر توجه داشته باشید:
- قبل از شروع هر برنامه حرکتی، مهم است که با پزشک خود مشاوره نمایید.
- متخصص فیزیوتراپی می تواند نحوه انجام صحیح و بی خطر این تمرین ها را به شما آموزش دهد.
فیزیوتراپی
به خاطر اینکه تمرین های حرکتی برای ایجاد استخوان های قوی لازم و ضروری هستند، روش درمانی انتخاب شده برای پوکی استخوان و یا برنامه پیش گیری از آن می تواند شامل فیزیوتراپی باشد. در این رابطه لازم است به بیمار کمک شود تا نحوه انجام مناسب این حرکت ها و بهره گیری از آنها در زندگی عادی خود را فرا گیرد.
اینکه شما چه کاری در برنامه فیزیوتراپی خود انجام می دهید، به شدت بستگی به شرایط زیر دارد: علت پوکی استخوان، سطح تناسب فیزیکی فرد، سطح ریسک فرد برای ایجاد شکستگی در ستون فقرات، و آنچه بدن شما توان تحمل آن را دارد.
معمولاً متخصص فیزیوتراپی با شما برای ایجاد یک برنامه حرکتی مناسب شامل تمرین های تحمل وزن (همچون راه رفتن یا تنیس) و تمرین های تقویتی (همچون بلند کردن وزنه) مشورت و همکاری خواهد کرد.
در این حالت با توجه به نیازهای درمانی شما، فیزیوتراپ همچنین ممکن است بر روی تعادل و وضعیت بدن شما در حالت های مختلف کار کند. مشخص است که بهبود وضعیت تعادل فرد می تواند از زمین خوردن احتمالی وی پیش گیری نماید.
رژیم غذایی مناسب و سالم
رژیم غذایی افراد مبتلا به پوکی استخوان حتی در مواقعی که فرد از دارو برای کمک به آهسته کردن فرآیند از بین رفتن استخوان و پیش گیری از شکستگی آن استفاده می کند، از اهمیت خاص برخوردار است. کلسیم نقش کلیدی در حفظ سلامت استخوان ها دارد.
به همین خاطر استفاده از مکمل های غذایی برای تامین سطح کلسیم مورد نیاز بدن می تواند یک روش مناسب برای بیماران مبتلا به پوکی استخوان باشد. به هر حال توجه داشته باشید که بهترین روش برای تامین کلسیم از طریق مواد غذایی است که در طول روز مصرف می شود. مواد غذایی سرشار از کلسیم شامل موارد زیر هستند:
- محصولات لبنی کم چرب همچون شیر یا پنیر
- ماهی ساردین کنسرو شده در روغن
- آب میوه های حاوی کلسیم و سایر مواد غذایی مانند آن
- سبزیجات دارای برگ سبز تیره
توجه داشته باشید که اضافه کردن مقداری پنیر یا کلم بروکلی به ظرف غذا می تواند به سادگی سلامت استخوان را با استفاده از مواد غذایی افزایش دهد.
چه عواملی باعث این بیماری می‌شوند؟
ژنتیک و عوامل محیطی در بروز این بیماری تاثیر دارند. از عوامل محیطی می‌توان به رژیم غذایی اشاره کرد. افرادی که در سنین جوانی کلسیم و ویتامین د کمتری دریافت کنند احتمال ابتلایشان بیشتر می‌شود. شیوه‌ی زندگی نیز بر این بیماری تاثیر می‌گذارد. مصرف سیگار، الکل و تحرک پائین و پشت میز نشستن طولانی ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
با تغییر شیوه‌ی زندگی، ورزش منظم و تغییر رژیم غذایی می‌توانید این بیماری‌ها را بهبود ببخشید. همچنین کمپانی فوراور هم محصولاتی اختصاصی برای این بیماری‌ها عرضه می‌کند که آنها را معرفی می‌کنیم:
فوراور نیچر مین: این محصول شامل بیش از ۱۰ ماده‌ی معدنی ضروری و مفید برای بدن است که از دانه‌های طبیعی و گیاهان دریایی گرفته شده است. برای مشاهده این محصول به فوراور نیچرمین مراجعه کنید.
فوراور نیچرمن (مواد معدنی)
- عناصر موجود در قرص موثر در کنترل ریزش مو و ضد سرماخوردگی
- موثر در رفع خستگی ، بهبود حافظه و کاهش تحریک پذیری
- دارای روی باعث پایین آوردن کلسترول
- حاوی ۱۸ میلی گرم آهن و مناسب برای تامین روزانه آهن بانوان
- حاوی ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم می باشد که با مصرف ۶ دوز تمام مواد معدنی و کلسیم را دریافت می کند
فوراور کلسیم دی: این محصول مقادیر لازم از کلسیم و ویتامین دی که برای ساختار استخوان و حفظ عملکرد آن مناسب است را برای شما فراهم می‌آورد. برای خرید این محصول به محصول کلسیم دی در سایت فوراور مراجعه کنید.
فوراور کلسیم دی
- حاوی کلسیم ، ویتامین دی و منیزیم
- هضم آسان و جذب بالا
- تامین ۱۰۰٪ کلسیم مورد نیاز روزانه
